Như tin đã đưa, nhân dịp kỷ niệm 95 năm Ngày báo chí Cách mạng Việt Nam, ngày 19.6 Hội Liên hiệp VHNT đã tổ chức trao giải tác phẩm hay trên tạp chí Cửa Biển năm 2019.
VHP trân trọng giới thiệu bản báo cáo trong buổi lễ trao giải của BBT tạp chí Cửa Biển
Giải thưởng Tạp chí Cửa Biển là giải thưởng thường niên nhằm ghi nhận, tôn vinh các tác phẩm VHNT có chất lượng nổi bật trong số cả nghìn tác phẩm được đăng trên Tạp chí Cửa Biển trong một năm.
Căn cứ đề cử của từng giám khảo đại diện các hội chuyên ngành, Hội đồng xét giải đã nghiêm túc phân tích, thảo luận, thậm chí có lúc tranh luận hết sức thẳng thắn để có những đánh giá chính xác, khách quan nhất, từ đó nhất trí chọn ra được 6 tác phẩm để trao giải Tạp chí Cửa Biển 2019, cụ thể như sau:
* Về mỹ thuật: Có 4 tác phẩm nổi trội được đề cử, đó là tranh sơn dầu Đêm 2 của họa sĩ trẻ Đoàn Văn Tới; tranh sơn dầu Nắng xuân ở trung tâm thành phố của họa sĩ Đặng Tiến; tranh sơn dầu Đường vào bản của họa sĩ Nguyễn Viết Thắng và tranh sơn mài Khiêu vũ trong đêm của họa sĩ Đinh Quân (Hà Nội). Hội đồng quyết định chọn tác phẩm Đường vào bản của Nguyễn Viết Thắng để trao giải. Tác phẩm là kết quả của chuyến đi thực tế sáng tác tại Mai Châu, Hòa Bình do Hội Mỹ thuật Hải Phòng tổ chức. Tác phẩm có bố cục và hòa sắc đẹp; tác giả cũng tạo dấu ấn phong cách riêng với lối vẽ hiện đại, nhịp điệu, mảng miếng giàu chất tạo hình. Tác phẩm từng đoạt giải Nhất triển lãm Mỹ thuật Hải Phòng 2019 (BGK là các họa sĩ có uy tín của Hội Mỹ thuật Việt Nam). Gần đây tác phẩm Đường vào bản cũng được một bảo tàng Mỹ thuật tư nhân tại TP Hồ Chí Minh sưu tầm.
* Về nhiếp ảnh: Tác phẩm được chọn trao giải là Cảng biển lên đèn của Nguyễn Viết Rừng. Đây là bức ảnh từng đoạt Huy chương Vàng trong Liên hoan Ảnh nghệ thuật khu vực Đồng bằng sông Hồng 2019. Tác phẩm có bố cục sáng đẹp, không gian trời đất giao hòa. Bằng kỹ thuật bấm máy tốt, chọn đúng thời điểm, tác giả đã làm nổi bật một cảng biển hiện đại chờ đón những con tàu trọng tải lớn cập bến. Bên cạnh đó là dự án cáp treo vượt biển đang gấp rút thi công để kịp đưa khách du lịch từ đảo Cát Hải sang đảo Cát Bà vào đầu hè năm nay, một tín hiệu vui về ngành công nghiệp không khói của thành phố Cảng.
* Về âm nhạc: Hai giám khảo của hội chuyên ngành đề xuất 6 ca khúc: Cùng nhau chơi đập tay -Hoàng Hữu Doanh; Thành phố tôi yêu và Bạch Đằng giang ký sử – Xuân Bình; Mùa hoa cúc – Nhạc Tùng Ngọc, thơ Bùi Hùng; Ngàn năm Phố Hiến – Duy Thái; Quê ta đổi mới – Quốc Phòng. Đây đều là những tác phẩm được đánh giá có chất lượng. Qua xem xét, Hội đồng thống nhất trao giải cho tác phẩm Cùng nhau chơi đập tay của nhạc sĩ Hoàng Hữu Doanh. Đây là một ca khúc thiếu nhi với giai điệu vui tươi, dí dỏm, lời ca trong sáng, giản dị, dễ nhớ và có tính giáo dục. Tác phẩm đã được trao giải B của Hội Nhạc sĩ Việt Nam.
* Về Văn học:
Ở thể loại truyện ngắn: Tác phẩm được chọn là truyện ngắn: Khát vọng vươn lên của nữ nhà văn trẻ Trần Ngọc Mỹ mới được được kết nạp vào Hội Nhà văn Việt Nam năm 2019. Truyện kể về một nhân vật từ anh thợ may trở thành ông chủ Công ty may Tam Bạc. Đang làm ăn phát triển thì thành phố quyết định cải tạo phố này thành dải vườn hoa và phố đi bộ. Ông chủ công ty không khỏi lo lắng thất thần, nhưng dần dà ông hiểu thành phố cần mở mang để phát triển. Rồi người bạn giới thiệu cho ông địa điểm mới để di chuyển công ty. Tác giả đã khéo léo khi biến một chuyện có thực thành tác phẩm văn chương với đầy đủ mọi biến cố và diễn biến tâm lý nhân vật. Qua đó nói lên tình yêu Hải Phòng và sự mong muốn, ủng hộ của người dân để thành phố phát triển lên những tầm cao mới.
Ở thể loại lý luận phê bình: Đây là thể loại khó, ít bài viết đúng chất lý luận và có chất lượng so với các thể loại khác. Các giảm khảo đã đề cử 5 tác phẩm. Sau khi thảo luận, phân tích và cân nhắc kỹ càng, Hội đồng đã quyết định trao giải cho tác phẩm Mộ đá ngang lưng trời – sự khốc liệt không dừng nơi chiến tuyến của nhà văn Đặng Thị Thúy. Bài viết nêu lên những nhận định đối với tiểu thuyết “Mộ đá ngang lưng trời” của nhà văn Nguyễn Quốc Hùng. Thông thường, nhận định về một tiểu thuyết không tránh khỏi việc lược thuật cốt truyện, nhất là với tiểu thuyết mới được xuất bản, chưa được nhiều bạn đọc biết đến. Cái khéo của bài viết là không sa đà vào việc đó mà xoáy sâu vào các sự kiện, các tình tiết quan trọng và tiêu biểu, đồng thời phân tích các hình tượng nhân vật đặc trưng của tác phẩm. Tác giả bài viết đã đồng cảm với tác giả tiểu thuyết, bắt được “thần thái” của tác phẩm, đó là: “toàn bộ câu chuyện là sự hồi tưởng, bất đầu bằng tiếng nổ, tiếp diễn bằng tiếng nổ và kết thúc cũng bằng tiếng nổ…”; đó là sự trưởng thành sau mỗi trận đánh của các nhân vật mà qua đó, người ta có thể thấy rõ cái khốc liệt của những trận đánh trên chiến tuyến Vị Xuyên. Cái khốc liệt không chỉ hằn trên từng viên đá núi,thấm máu xương của những người lính đã anh dũng hy sinh, mà nó còn trở thành những ám ảnh khôn nguôi trong tâm trí những người lính từ nơi ấy trở về, đau đáu và đeo đẳng họ suốt cả cuộc đời.
Ở thể loại thơ: Có thể nói, đây là thể loại mà tuy số trang in trên tạp chí không bằng văn xuôi hay kịch bản nhưng có nhiều bài nhất. Chính vì vậy, hai giám khảo của Hội Nhà văn và cả Hội đồng xét giải đã tốn khá nhiều thời gian đọc, nghe và phân tích để thảo luận 8 bài thơ được đề cử. Căn cứ nội dung, hình thức thể hiện cũng như nghệ thuật sử dụng ngôn từ, hình ảnh và cảm xúc mà mỗi tác phẩm đem đến cho người đọc, Hội đồng đã nhất trí trao thưởng cho tác phẩm Bản Thánh ca trên đầu họng súng của tác giả Vũ Trọng Thái.
Bài thơ dựa trên sự việc có thật trong Đại chiến thế giới lần thứ nhất giữa quân đồng minh Anh – Pháp với quân Đức tại mặt trận Bắc Âu. Vào giữa đêm Noel, trong giây phút im lặng căng thẳng của đôi bên chiến tuyến, một người lính Đức vốn là ca sĩ bỗng cất lên tiếng hát mừng Giáng sinh. Lời ca như thôi thúc khiến người sĩ quan Anh ở phía bên kia chiến tuyến chộp lấy cây kèn thổi lên điệu nhạc, hòa cùng giọng ca mỗi lúc thêm hứng khởi, quên mọi hiểm nguy. Bài hát thức tỉnh những người lính cả hai phía, xóa bỏ đi những thù hằn, buông súng để coi nhau như bạn bè, rồi trao nhau những lời chúc tụng, cái bắt tay thân thiện cùng cốc rượu vang. Sức lay động của bài thơ là ở chi tiết thực, bất ngờ và cảm động với lời lẽ giản dị, giọng thơ tâm tình dẫn dắt người đọc hướng vào một không gian thật đặc biệt và hy hữu, ở nơi chiến hào trong đêm Noel cùng bản Thánh ca thiêng liêng đầy lôi cuốn. Bài thơ toát lên giá trị nhân văn sâu sắc, khơi gợi khát vọng cuộc sống hòa bình và tình hữu nghị giữa các dân tộc và phân chia ranh giới giữa con người trong một thế giới văn minh, hiện đại.
Giải thưởng của Tạp chí Cửa Biển được trao cho 6 tác phẩm của 6 tác giả thuộc các chuyên ngành VHNT năm 2019, đánh dấu những thành công của đội ngũ tác giả, hội viên. Vì sau nhiều năm, toàn bộ các giải thưởng đều ở lại Hải Phòng mà không “san sẻ” cho trung ương, Hà Nội hay tỉnh ngoài. Đây cũng là nguồn động viên, khích lệ để đội ngũ văn nghệ sỹ, những người sáng tác VHNT tiếp tục sáng tạo nhiều tác phẩm có chất lượng và giá trị nhân văn, phục vụ nhu cầu hưởng thụ văn hóa, tinh thần ngày càng cao của nhân dân thành phố.
_____________
* Ảnh trong bài: Nhà văn Trần Ngọc Mỹ phát biểu cảm tưởng sau khi nhận giải.
C.B
