Ngày Tết ăn thịt dê có tác dụng gì đối với sức khỏe?

Dê là loài vật ăn tạp, có bộ phận tiêu hoá và cơ quan sinh dục rất mạnh. Mỗi sáng ra khỏi chuồng, một con dê đực có thể giao hợp liên tiếp với nhiều dê cái. Dê cái có thể đẻ hàng trăm lứa trong đời; mỗi lứa cả chục con. Thế nên, dân gian quan niệm dê là loại thức ăn tăng cường sức khoẻ; đặc biệt là khả năng tình dục.

1. Thịt dê Theo Hải Thượng Lãn Ông và Y học Tùng thư, thịt dê có vị ngọt, tính nóng, không độc. Thịt dê làm mạnh dương đạo, ấm trung tiêu, an tâm thần. Nếu ăn liên tục 30 – 40g/ngày các món ăn chế biến từ thịt dê, có thể khỏi gầy yếu, đau lưng, dương sự kém, khí huyết hư tổn, ra nhiều mồ hôi. Thịt dê thường được chế biến chưa chín hẳn (tái) với gừng hành, tỏi. Hải Thượng Lãn Ông khuyên ăn thịt dê tái với hành, tỏi và hẹ . Đây đều là những loại rau có tác dụng tiêu thực và làm ấm đơn điền – nơi xuất phát ba mạch quan trọng là xung mạch, nhâm mạch và đốc mạch và thông hai mạch xung nhâm (nhờ hai mạch này, ngũ tạng lục phủ thọ khí). Riêng tỏi và hẹ có tác dụng làm làm mạnh thận khí, ăn cùng thịt dê có thể trị thận suy, đau lưng mỏi gối, dương sự kém. Sách Kim quỹ yếu lược có bài Đương quy sinh nhượng – dương nhục thang gồm có đương quy, gừng và thịt dê. Thang này có tác dụng bổ dưỡng khí huyết.

Nầm dê là một món rất ngon và hiếm của dê

2. Huyết dương tửu (rượu tiết dê) Cách làm tiết dê nóng như sau: Cột chân dê, vặt lông cổ, khử trùng bằng cồn, dùng dao thọc thẳng vào đúng động mạch cổ (tránh thọc vào thực quản). Khi máu phun ra có vòi, bỏ phần đầu, hứng tiết vào hũ rượu cho đến khi hết vòi máu. Uống rượu này ngay lại chỗ không tanh. Tiết dê là thuốc bổ với điều kiện con dê không bị bệnh và đang tuổi lớn. Huyết dương tửu có thành phần: huyết dê, đại hồi, quế chi, gừng, xuyên khung, vỏ cam. Một bài thuốc khác giản dị hơn chỉ có tiết dê, đương quy, mật ong và rượu. Bài thuốc thứ nhất có tác dụng hành khí hoạt huyết. Bài thuốc thứ hai chủ đích bổ máu.

3. Ngọc dương (tinh hoàn dê) Chọn dê đực đang lớn, tránh dê cụ (dê đực già). Ngọc dương có tác dụng trị thận suy, liệt dương. Người ta thường dùng ngọc dương hấp rượu, ngâm rượu thuốc… – Ngọc dương hấp rượu: Ngọc dương, thận, bộ sinh dục cắt miếng mỏng, ướp hành tỏi, ngũ vị hương, cho vào thố (niêu đất) kê trên vài viên gạch nhỏ (trên đĩa), đổ rượu vào đĩa rồi đốt. Hơi nóng của rượu sẽ làm chín ngọc dương. Chính vì cách chế biến này, có quán ăn đặt tên món ăn này là Ngọc dương quanh lửa hồng để tăng phần hấp dẫn. – Ngọc dương nấu lẩu: Nước lẩu hầm củ sen, hạt sen, củ súng. Khi nước sôi, nhúng tái ngọc dương, thận, tuỷ dê. Không nên để những bộ phận này chín quá bởi sức nóng dễ làm giảm tác dụng. Ngọc dương nấu lẩu là một bài thuốc phối ngũ rất lý thú. Ngọc dương có tính mạnh nhưng lại hãm bởi những vị cố tinh như thế sức mạnh bền bỉ mà không bộc phát.

4. Cật dê (thận dê): Có thể ăn và chế biến cật dê thành các món như cật heo. Tuy nhiên, cật dê thường được nướng hoặc hấp với hành tây (trưng cách thuỷ). Các món ăn chế biến từ cật dê có tác dụng trị suy nhược, lãng tai, đổ mồ hôi.

5. Dạ dày dê: Nhiều người cho rằng dạ dày dê rất mặn do loài vật này ăn tạp. Tuy nhiên, dạ dày dê hầm hoặc nấu cháo có thể trị tiêu hoá kém, buồn nôn sau bữa ăn. Lưu ý, người đau dạ dày và loét tá tràng không nên dùng món này.

6. Gan dê: Gan dê luộc hoặc trưng cách thuỷ có thể trị can phong, hư nhiệt, mờ mắl sau cơn bệnh.

7. Cao dê toàn tính làm thuốc bổ: Lấy cả con dê lóc thịt, xay nhỏ, nấu nhừ xương trong nồi áp suất rồi nghiền nát. Bộ lòng và tạng phủ làm sạch, băm vụn, sấy khô. Tất cả nghiền nhuyễn, trộn thêm tá dược, vê thành viên tễ, uống 5 – 10g/ngày.