Vanhaiphong: Nhân kỉ niệm lần thứ 177 ngày mất của Đại thi hào Nga Aleksandr Pushkin (10-2-1837) xin giới thiệu 12 bài thơ của ông được dịch sang thể thơ lục bát Việt Nam…
Aleksandr Sergeyevich Pushkin 1799 – 1837) là một nhà thơ, nhà văn, nhà viết kịch nổi tiếng người Nga. Được tôn vinh là đại thi hào, Mặt trời thi ca Nga, ông đã có những đóng góp to lớn trong việc phát triển ngôn ngữ văn học Nga hiện đại và là biểu tượng của dòng văn học lãng mạn Nga thế kỷ XIX.
Các tác phẩm của Pushkin được dịch sang tiếng Việt từ những năm 60 của thế kỉ trước, rất được người Việt Nam chúng ta ưa thích. Thơ ông được nhiều người dịch – bài TÔI YÊU EM (bản dịch của dịch giả Thúy Toàn) đa được đưa vào sách giáo khoa – Dưới đây xin giới thiệu các bản dịch sang thể lục bát của dịch giả Ngọc Châu (Biên tập viên Vanhaiphong.com)
БУРЯ
Ты видел деву на скале
В одежде белой над волнами
Когда, бушуя в бурной мгле,
Играло море с берегами,
Когда луч молний озарял
Ее всечасно блеском алым
И ветер бился и летал
С ее летучим покрывалом?
Прекрасно море в бурной мгле
И небо в блесках без лазури;
Но верь мне: дева на скале
Прекрасней волн, небес и бури.
(1825) – Пушкин
Dông tố
Nàng áo trắng, anh thấy chăng
Đứng trên ghềnh đá, sóng quăng biển gầm
Khi trời giông bão tối sầm
Biển cợt đùa với bờ câm trải dài
Lúc tia chớp lóe sáng ngời
Phủ nàng rực đỏ khắp người hào quang
Gió đang tung giật phũ phàng
tấm khăn che phủ thân nàng cuộn bay?
Biển giông mờ tuyệt vời thay
với màu xanh khuất sau mây chớp lòe
Nhưng nàng trên mỏm đá chìa
Đẹp hơn sóng, bão, trời kia anh à.
Я думал, сердце позабыло…
Я думал, сердце позабыло
Способность легкую страдать,
Я говорил: тому, что было,
Уж не бывать! уж не бывать!
Прошли восторги, и печали,
И легковерные мечты…..
Но вот опять затрепетали
Пред мощной властью красоты.
А. С. Пушкин
TƯỞNG RẰNG ĐÃ QUÊN…
Tôi nghĩ con tim đã quên
Khả năng xúc cảm yếu mềm, vu vơ
Tự bảo mình: chuyện ngày xưa
không còn gặp! Chẳng bao giờ nữa đâu!
Sướng vui cùng với buồn đau,
mộng mơ nông nổi qua mau một thời…
Thế mà lại rung động rồi.
Quyền uy sắc đẹp trước tôi lúc này.
“Всё кончено: меж нами связи нет”
Bсё кончено: меж нами связи нет.
В последний раз обняв твои колени,
Произносил я горестные пени.
Все кончено — я слышу твой ответ.
Обманывать себя не стану вновь,
Тебя тоской преследовать не буду,
Прошедшее, быть может, позабуду —
Не для меня сотворена любовь.
Ты молода: душа твоя прекрасна,
И многими любима будешь ты.
1824
А. С. Пушкин
HẾT TẤT CẢ RỒI
Lần cuối anh ôm gối em
Hết rồi, hết mọi nỗi niềm đôi ta
Khổ đau anh thốt bài ca
Tất cả đã hết – đó là lời em
Đâu muốn dối lòng mình thêm
Sầu thương cũng chẳng dõi em sau này
Chuyện rồi sẽ quên một ngày
Không cho anh – cuộc tình này đâu em
Em trẻ trung, đẹp hồn nhiên
Sẽ còn nhiều mối lương duyên đến cùng.
Я помню чудное
мгновенье”
К***
Я помню чудное мгновенье:
Передо мной явилась ты,
Как мимолетное виденье,
Как гений чистой красоты.
В томленьях грусти безнадежной,
В тревогах шумной суеты,
Звучал мне долго голос нежный
И снились милые черты.
Шли годы. Бурь порыв мятежный
Рассеял прежние мечты,
И я забыл твой голос нежный,
Твои небесные черты.
В глуши, во мраке заточенья
Тянулись тихо дни мои
Без божества, без вдохновенья,
Без слез, без жизни, без любви.
Душе настало пробужденье:
И вот опять явилась ты,
Как мимолетное виденье,
Как гений чистой красоты.
И сердце бьется в упоенье,
И для него воскресли вновь
И божество, и вдохновенье,
И жизнь, и слезы, и любовь.
1825
А.С. Пушкин
PHÚT GIÂY HUYỀN DIỆU
ANH NHỚ MÃI
Tặng K…
Anh nhớ phút giây diệu huyền
Trước anh em bỗng hiện lên bất ngờ
Như một ảo ảnh thoảng qua
Nữ thần tuyệt đẹp hài hòa trắng trong.
Buồn đau, thất vọng trong lòng
Giữa âu lo, xáo động cùng ưu tư
Vẫn thấy dáng em trong mơ
Thanh âm hiền dịu không mờ trong anh
Tháng năm. Bão táp chiến chinh,
làm tan đi ước mơ lành về em
Anh quên giọng nói dịu êm
Quên khuôn hình mang dáng tiên em rồi
Tháng ngày quằn quại giữa đời
Quạnh hiu, tăm tối ở nơi ngục tù
Không linh thần, chẳng tứ thơ
Chẳng yêu, cạn lệ, đời trơ vô tình
Hồn anh bừng tỉnh rất nhanh
Bởi em bỗng lại trước anh, vẫn là
như một ảo ảnh thoảng qua
Nữ thần tuyệt đẹp hài hòa trắng trong.
Tim anh bỗng đập tột cùng
Lại phục sinh bởi trùng phùng em ơi
Linh thần, thi tứ, cuộc đời,
Tình yêu, mắt lệ do nơi em mà.
Năm 1825, trong lần sang thăm trang trại láng giềng, Pushkin đã gặp nàng Anna Kern, người tạo cho ông cảm hứng để sáng tác bài thơ nổi tiếng “Gửi K”.
Я вас любил
Я вас любил: любовь еще, быть может,
В душе моей угасла не совсем;
Но пусть она вас больше не тревожит;
Я не хочу печалить вас ничем.
Я вас любил безмолвно, безнадежно,
То робостью, то ревностью томим;
Я вас любил так искренно, так нежно,
Как дай вам бог любимой быть другим
А.С. Пушкин
YÊU EM
Yêu em tình mãi trong lòng
Tim anh chưa hết lửa hồng đâu em
Nhưng đừng phiền muộn gì thêm
Anh không hề muốn làm em nghĩ nhiều
Âm thầm, vô vọng anh yêu
Rụt rè, ghen, cũng rất nhiều cuồng say
Chân thành, đằm thắm tình này
Cầu người em gặp một ngày… hơn anh.
Унылая пора…
Унылая пора! Очей очарованье!
Приятна мне твоя прощальная краса
Люблю я пышное природы увяданье
В багрец и в золото одетые леса,
В их сенях ветра шум и свежее дыханье,
И мглой волнистою покрыты небеса,
И редкий солнца луч, и первые морозы,
И отдаленные седой зимы угрозы.
1833
А.С. Пушкин
MÙA BUỒN
Mùa buồn! Đôi mắt đắm say!
Yêu sao vẻ đẹp em ngày chia li
Héo tàn mà vẫn diệu kì
Rừng mang áo tía, rực khi Thu về
Ồn ào gió thở lạnh se
Màn sương sóng gợn phủ che khuôn trời
Rét đầu mùa, nắng hiếm hoi
Nàng Đông xa đã dọa đòi không gian.
Oчаровательном сне
Не так давно, в очаровательном сне,
Я видел сам – царь с сокровищами короны;
Я был влюблен в тебя, казалось,
И сердце билось с удовольствием.
Я пела песню мою страсть в вашей очаровательной колени.
Почему, мечты, вы не продлить мое счастье навсегда?
Но боги лишили меня не все их пользу:
Я только потерял королевство моей мечты.
А.С. Пушкин
GIẤC MƠ HOA
Mới đây, trong giấc mơ hoa
Tuyệt vời sao, thấy mình là đế vương
Mũ miện vàng gắn kim cương.
Và tôi, thấy rõ là đương yêu nàng
Con tim run đập nhẹ nhàng
Hát bài ca bên gối nàng mến thương
Giấc mơ chợt ngắt nửa chừng.
Sao lại thế, quá phũ phàng mơ ơi?
May Trời giữ chút thương người
Tước Vương mất, nhưng mà tôi còn Nàng.
Что в имени тебе моем?
Что в имени тебе моем?
Оно умрет, как шум печальный
Волны, плеснувшей в берег дальний,
Как звук ночной в лесу глухом.
Оно на памятном листке
Оставит мертвый след, подобный
Узору надписи надгробной
На непонятном языке.
Что в нем? Забытое давно
В волненьях новых и мятежных,
Твоей душе не даст оно
Воспоминаний чистых, нежных.
Но в день печали, в тишине,
Произнеси его тоскуя;
Скажи: есть память обо мне,
Есть в мире сердце, где живу я…
А.С. Пушкин
TÊN ANH CÒN ĐỌNG TRONG EM?
Tên anh còn trong em không?
Nó đang chết như tiếng lòng bi ca
của sóng vỗ phía bờ xa
như vọng âm giữa nhạt nhòa rừng sâu.
Trong tờ lưu niệm đớn đau
Tên anh – một vệt tử màu – giống như
họa tiết hằn trên văn bia.
Bằng ngôn ngữ xứ nào kia, khôn tường.
Quên lâu rồi, cạn tiếc thương?
Xao xuyến mới mãnh liệt hơn xóa mờ
Hồn em đâu còn trao đưa
dịu, trong cho kỉ niệm xưa nữa rồi.
Nhưng vào một ngày buồn rơi
Trong thinh lặng hãy thốt lời gọi anh
Tin rằng: kỉ niệm vẫn giành
Em vẫn sống trong tim anh em à…
Для берегов
отчизны дальной…
Для берегов отчизны дальной
ты покидала край чужой;
B час незабвенный, в час печальный
Я долго плакал над тобой.
Мои хладеющие руки
Тебя старались удержать;
Tомленья страшного разлуки
Мой стон молил не прерывать.
Но ты от страстного лобзанья
Свои уста оторвала;
из края мрачного изгнанья
ты в край иной меня звала.
Tы говорила: “В час свиданья,
под небом вечно голубым,
в тени олив и мирт лобзанья
мы вновь, мой друг, соединим”.
Но там, увы, где неба своды
сияют в блеске голубом,
где под скалами дремлют воды,
Уснула ты последним сном.
Твоя краса, твои страданья
исчезли в урне гробовой,
Исчез и поцелуй свиданья…
Но жду его: он за тобой!
А.С. Пушкин
VÌ BẾN NƯỚC
QUÊ HƯƠNG
Rời miền biên ải xứ người
Em về bến nước xa xôi quê nhà
Phút giây không thể phai nhòa
Anh buồn đau đến chan hòa lệ rơi.
Tay anh lạnh buốt em ơi
Cố xiết giữ để chẳng rời xa nhau
Kinh hoàng li biệt khổ đau
Tim rên van vỉ khẩn cầu đừng xa
Nhưng em quyết dứt môi ra
rời nụ hôn – anh thiết tha mặn nồng
Từ miền đày ải khốn cùng
Em gọi anh theo tới vùng quê xa
“Dưới trời xanh – em nói mà –
của giờ gặp lại chan hòa tình yêu
ô liu, bóng liễu mĩ miều
nụ hôn em sẽ lại chiều, trao anh…”
Nhưng than ôi, dưới vòm xanh
Nơi hào quang sáng long lanh khắp trời
Vách đá soi gương nước lười,
em đang ngủ, chọn làm nơi vĩnh hằng.
Biến vào trong chiếc bình sành
khổ đau, sắc đẹp em giành đợi ai,
nụ hôn gặp mặt – cũng rồi…
Nhưng anh chờ: vẫn sẽ đòi nơi em!
Ночь
Мой голос для тебя и ласковый и томный
Тревожит поздное молчанье ночи темной.
Близ ложа моего печальная свеча
Горит; мои стихи, сливаясь и журча,
Текут, ручьи любви, текут, полны тобою.
Во тьме твои глаза блистают предо мною,
Мне улыбаются, и звуки слышу я:
Мой друг, мой нежный друг… люблю… твоя… твоя!..
А.С. Пушкин
ĐÊM
Giọng anh êm dịu, vuốt ve
Quấy vào đêm đã về khuya, tối trời
Bên giường nến cháy lả lơi
Câu thơ hòa nhịp tiếng đời xôn xao
Dòng tình chảy, chảy ngập trào
Mắt em trong tối ánh vào mắt anh
Anh cười, nghe tiếng ái tình:
Anh… anh yêu dấu, yêu anh…anh à!…
Талисман
Там, где море вечно плещет
На пустынные скалы,
Где луна теплее блещет
В сладкий час вечерней мглы,
Где, в гаремах наслаждаясь,
Дни проводит мусульман,
Там волшебница, ласкаясь,
Мне вручила талисман.
И, ласкаясь, говорила:
“Сохрани мой талисман:
В нем таинственная сила!
Он тебе любовью дан.
От недуга, от могилы,
В бурю, в грозный ураган,
Головы твоей, мой милый,
Не спасет мой талисман.
И богатствами Востока
Он тебя не одарит,
И поклонников пророка
Он тебе не покорит;
И тебя на лоно друга,
От печальных чуждых стран,
В край родной на север с юга
Не умчит мой талисман….
Но когда коварны очи
Очаруют вдруг тебя,
Иль уста во мраке ночи
Поцалуют не любя –
Милый друг! от преступленья,
От сердечных новых ран,
От измены, от забвенья
Сохранит мой талисман!”
1827
А.С. Пушкин
LÁ BÙA
Ở nơi biển xói ngàn đời
vách đá hoang đứng dưới trời trăng trong.
Đêm ngọt ngào tối mịt mùng
đầy khoái lạc nơi hậu cung vua Hồi.
Hàng ngày vua chúa vui chơi
Một nàng tiên bỗng mỉm cười trao tay
cho tôi lá bùa thiêng này.
Dịu dàng nàng nói bên tai những lời:
”Giữ lá bùa này anh ơi
Sức mạnh huyền bí tình đời trao anh!
Với bệnh tật, nấm mồ xanh
cuồng phong, dông tố bạo hành nơi nơi
tính mạng anh, người yêu ơi
bùa em khó giữ vẹn đời cho nhau.
Phương Đông kia nơi sang giàu
Bùa không thể tặng anh đâu, anh à
Bùa không bắt được người ta
yêu anh, thần phục như là thánh nhân
Không thể vùn vụt đưa nhanh
anh về với những người thân bạn bè
ở miền quê phương Bắc kia…
Nhưng bỗng anh mắc bùa mê
mắt ai ác độc. Muốn kề môi hôn,
mà không yêu trong đêm đen.
Thì anh yêu hỡi, bùa em tức thì
bảo vệ anh tránh hiểm nguy
tránh lầm lỗi giữ tim kia an lành
Yêu em tình mãi trong anh!”
Если жизнь тебя обманет!
Если жизнь тебя обманет!
Не печалься, не сердись:
В день уныния смирись, настанет.
День веселья, верь живет;
Сердце в будущем
Настоящее уныло: пройдет;
Всё мгновенно, всё мило.
Что пройдет, то будет
А.С. Пушкин
Nếu đời dối gạt
Nếu đời lỡ dối gạt em
Xin lòng đừng giận và tim chớ sầu
Ngày buồn dịu lắng đến mau
Ngày vui đang có ở đâu đó rồi
Buồn hôm nay sẽ qua thôi
Chỉ là khoảng khắc cuộc đời vút nhanh
Yêu thương, khả ái, tốt lành
Điều phải đến vẫn đang giành cho em.
Ngọc Châu dịch
